De laatste jaren zijn er steeds minder bossen in Vlaanderen. Voor elke boom die verdwijnt, moet er in theorie een nieuwe boom ter compensatie komen. In de praktijk gebeurt dat niet altijd, waardoor het aantal bomen blijft verminderen. Je moet niet alleen de plaats hebben voor nieuwe bossen, je moet ze ook efficiënt beheren. Correct bosbeheer bestaat al heel lang, maar gebeurt soms ondoordacht. Het is de taak van zowel de overheid als van onszelf om nieuwe en bestaande bossen gezond en duurzaam te beheren én onze kennis te gebruiken als meerwaarde.
Een bos planten is meer dan wat bomen in de grond steken. Een nieuw bos moet volgens bepaalde regels en met de nodige kennis aangeplant, gecontroleerd en opgevolgd worden. De controle of opvolging wordt, helaas, vaak te laat uitgevoerd. Een niet-gekend bodemprobleem kan bijvoorbeeld de waterhuishouding verstoren of de nieuwe nieuwe aanplant doen afsterven. Deze problemen kunnen leiden tot schade die al te vergevorderd is om de boom of het bos in kwestie nog te redden.
Afhankelijk van de functie en beleving, is een bos voor iedereen anders. Een bos heeft een uitgeschreven definitie, maar we kunnen die ook beknopt samenvatten.
Een gezond, duurzaam bos bestaat uit drie etages: een hoge kruinlaag met een mix van kruid- en houtachtigen, een onderetage met bijvoorbeeld hazelaar en een kruidlaag met bijvoorbeeld bramen. Een bos is minimaal 10 meter op 10 meter groot en is minimum 22 jaar oud.
Een bos onderhoudt in principe zichzelf, maar door invloed en betreding van de mens kan het nodig zijn om aan duurzaam bosbeheer te doen.
Bosbeheer is het denken en handelen over de functie en toekomst van een bos. Elke handeling die we uitvoeren heeft een achterliggende reden zoals veiligheid, ziekte, functie of houtoogst. Iedere handeling of actie zorgt voor een reactie, positief of negatief.
De algemene regel in bosbeheer luidt: eerst denken, dan doen. Er bestaat geen eenduidige handleiding voor een correct bosbeheer, elk bos heeft een ander eindbeeld of functie. Daarom is het belangrijk om de spelregels van het bos te volgen, waarbij omgeving en het type bos een grote rol spelen.
Een sparrenbos is mooi om te zien én om te ruiken. Toch mist er in zo’n bos een duurzaam eindbeeld. Sparren ontwikkelen een dichte kruin en laten weinig licht door. Daardoor kan de onderetage en kruidlaag niet voldoende groeien. Wanneer een zware storm het hele sparrenbos omlegt, staat er dus geen nieuw bos klaar. Vanuit het niets moeten de andere aanplanten ook al het zonlicht verdragen, waardoor deze last kunnen krijgen van uitdroging.
Al onze onderzoeken en uitvoeringen worden gecoördineerd en uitgevoerd door Bomenbeheren.be, dat ook erkend bosexploitant voor uitvoering is in België. Alle studies worden voor de uitvoering onder de loep genomen door bevoegde instanties zoals het Agentschap voor Natuur en Bos.
Volgens ons is duurzaam hout afkomstig van lokale bossen waar met kennis aan bosbeheer werd gedaan. We bekomen ons duurzaam hout door de spelregels van dat bepaalde bos te respecteren en op een veilige manier aan bosbeheer te doen. De uitstoot afkomstig van bosbeheer, moet altijd lager zijn dan de omzetting van fijn stof die de boom in zijn levenscyclus afstoot. We werken daarom ook met biobrandstoffen en -oliën die de uitstoot sterk verminderen.
Het is bij elk soort hout even de moeite waard om stil te staan bij de herkomst ervan. Sommigen vinden ons bosbeheer schandalig, maar plaatsen een houten bijgebouw in hun tuin zonder na te denken over de herkomst of de duurzaamheid van het hout. België heeft prachtige bossen die net dankzij dat correct bosbeheer duurzaam hout opleveren. Het zou zonde zijn om dat niet te gebruiken.
Ook zonder menselijke invloed onderhoudt een bos zichzelf. Bomen die geen toekomst meer hebben, gaan op een natuurlijke manier dood en vallen om. In dit geval verlies je het duurzame hout en moet je hout importeren uit het buitenland. Helaas hebben we amper controle over de herkomst van dat hout en weten we niet of het afkomstig is van duurzaam bosbeheer. Daarom gaan we voluit voor duurzaam bosbeheer van onze lokale bossen, waar we zelf ook de vruchten van kunnen plukken.